จากเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2563 ที่ผ่านมา ได้มีการลงนามร่วมกันของ 3 หน่วยงานว่าด้วยการวิจัยยาสมุนไพรฟ้าทะลายโจรกับไวรัสโคโรนา 2019 ที่กำลังระบาดในหลายประเทศ เราจึงขอนำเรื่องราวของสมุนไพรชนิดนี้มาถ่ายทอดให้ทุกคน รู้ และเข้าใจกันมากขึ้นค่ะ
"ฟ้าทะลายโจร" มีมากมายในเอเชีย และ บ้านเราเรียกได้หลายชื่อ
ชื่อวิทยาศาสตร์เรียก Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees. วงศ์ ACANTHACEAE ภาษาท้องถิ่นเรียก หญ้ากันงู(สงขลา), สามสิบดี(ร้อยเอ็ด), เมฆทะลาย (ยะลา), ฟ้าสะท้าน(พัทลุง), ฟ้าสาง(พนัสนิคม), น้ำลายพังพอน, เขยตายยายคลุม ลักษณะเป็นพืชล้มลุก ไม่สูงมาก ใบเดี่ยว ออกดอกเป็นช่อสีขาว
"คุณสมบัติไม่ธรรมดา" ช่วยต้านเชื้อไวรัสได้หลายชนิด
ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่ได้รับการบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (บัญชียาสมุนไพร) กระทรวงสาธารณสุข นอกจากนี้ยังมีสิทธิบัตรในจีนว่าต้านไวรัสซาร์สได้ โดยเฉพาะสารสำคัญ 3 ชนิดนี้
Andrographolide (สารแอดโดรกราโฟไลด์), Neo-Andrographolide (สารนีโอแอนโดรกราโฟไลด์), 14-deoxy-andrographolide (สารดีอ๊อกซี่แอนโดรกราโฟไลด์) ซึ่งสารเหล่านี้จะช่วย "กระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกัน" ทำให้ร่างกายเราสามารถต้านต่อไวรัสและแบคทีเรียได้ดีขึ้น "ลดภาวะการอักเสบ โดยเฉพาะในระบบทางเดินหายใจ" จึงช่วยลดภาวะอักเสบของปอด ต่อมทอลซิล และในลำคอได้ นอกจากนี้จากการวิจัยจุฬาภรณ์พบว่า "ยับยั้งการทำงานของแบคทีเรียบางชนิดได้จริง" จึงมีการนำมาใช้ช่วยลดอาการท้องเสีย และยังเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น จึงช่วย "บรรเทาอาการไข้ ตัวร้อน " และมีความสามารถในช่วย "ลดความดันเลือด" เนื่องจากมีฤทธิ์ในการขยายหลอดเลือดและลดอัตราการเต้นของหัวใจ การนับได้ว่าเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมายเลยทีเดียว
"เหรียญย่อมต้องมี 2 ด้าน" สมุนไพรก็เช่นกัน
สมุนไพรบนโลกในนี้มีทั้งฤทธิ์ร้อนและเย็น บางชนิดจึงไม่ควรทานร่วมกัน ตัวอย่างเช่นกลุ่ม Acanthaceae เช่น เสลดพังพอน ทองพันชั่ง พญาวานร (ว่านง๊อก) เป็นต้น และด้วยการออกฤทธิ์แบบเย็น จึงไม่เหมาะกับผู้ที่เป็นไข้สูงแบบหนาวสั่นมือเท้าเย็น นอกจากนี้คุณสมบัติช่วยลดความดันเลือด คนที่มีความดันต่ำจึงไม่ควรรับประทาน และผู้ที่ทานยาลดความดันสูงเป็นประจำต้องอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ ไม่ควรทานต่อเนื่อง ควรเว้นเป็นระยะๆ เพื่อความสมดุลของร่างกาย สตรีมีครรภ์และให้นมบุตรห้ามใช้
"ฟ้าทะลายโจร" กับ "ความหวัง" ในการต้านไวรัสโลก
เมื่อวันที่่ 25 กุมภาพันธ์ 2563 ที่ผ่านมาได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือกัน "ว่าด้วยการวิจัยสมุนไพรฟ้าทะลายโจรกับไวรัสโคโรน่า2019" ระหว่างกรมการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และองค์การเภสัชกรรม โดย นพ.สุขุม กาญจนพิมาย ปลัดกระทรวงสาธารณสุข พร้อม นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมควบคุมโรค นพ.มรุต จิรเศรษฐสิริ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และนพ.วิฑูรย์ ด่านวิบูลย์ ผู้อำนวยการองค์การเภสัชกรรม ทั้งนี้ "พบว่ามีการจับกันของโมเลกุลยากับเชื้อไวรัสโควิด-19 จากโครงสร้าง 3 มิติของยาและเชื้อ(Molecular Docking) โดยคาดว่าสารสำคัญในฟ้าทะลายโจร จะมีศักยภาพในการช่วยป้องกันไม่ให้เชื้อเข้าเซลล์และป้องกันการแบ่งตัวของโคโรนาไวรัสได้ " ซึ่งเราจะได้ทราบผลการวิจัยภายในไม่เกิน1เดือนจากนี้ค่ะ
ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก หนังสือประมวลสรรพคุณสมุนไพรไทย1, หนังสือคู่มือสวนสมุนไพรบริเวณอาคารพิธภัณฑ์และศูนย์ฝึกอบรมการแพทย์แผนไทย, อภัยภูเบศร, The Bangkok insight, กรุงเทพธุรกิจ, MGRonline ,ไทยรัฐออนไลน์, สยามรัฐ